ارزیابی روش های مختلف عصاره گیری برگ گیاه شب خسب بر کاهش تهوع در جوجه

مقدمه: از گیاه شب خسب (albizziajulibrissin) در طبّ سنّتی در درمان مشکلات مختلفی مانند اضطراب، افسردگی و بی­خوابی استفاده می شود. با توجه به عوارض جانبی داروهای ضدّ تهوع، در این مطالعه به بررسی اثرات عصاره ی برگ گیاه شب خسب استخراج شده به روش های مختلف، در جلوگیری از تهوع در مدل جوجه پرداخته شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه ی تجربی، برگ گیاه شب خسب از جنگل های استان مازندران جمع آوری و با روش های مختلف عصاره­گیری شامل سوکسله، ماسیراسیون و سونی کیت با حلّال متانول عصاره­گیری شد. برای القاء تهوع در گروه های مورد مطالعه (شش جوجه در هر گروه) از دو ماده ی سولفات مس (60 میلی گرم / کیلوگرم) و ایپکا (600 میلی گرم / کیلوگرم خوراکی) استفاده شد. تعداد تهوع به مدت 20 دقیقه بعد از تجویز اپیکا و 50 دقیقه بعد از تجویز سولفات مس ثبت گردید. داده ها با نرم افزار آماری spss با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شدند. یافته‏ ها: تجویز داخل صفاقی عصاره ها، تهوع ناشی از سولفات مس و ایپکا را کاهش داد. تفاوت معنادار آماری در تجویز عصاره ی تهیه شده به روش سوکسله با کاهش تعداد تهوع به میزان (6/11±25) و (8±3/37) در مقایسه با گروه ایپکا به میزان (0/000=p  10±6/67) و سولفات مس به میزان (16±82, 0/004=p) دیده شد. تجویز عصاره ی ماسیراسیون گیاه شب خسب نیز سبب کاهش معنادار تعداد تهوع (2/5±55) در مقایسه با گروه سولفات مس (16±82) شد (0/014=p). همچنین مقایسه ی اثر ضدّ تهوعی عصاره های این گیاه نشان داد به ترتیب عصاره به روش سوکسله، خیساندن و سونی کیت اثر بهتری بر پیشگیری از تهوع داشتند. نتیجه‏ گیری: نتایج این مطالعه نشان داد این گیاه دارای اثرات مطلوب ضدّ تهوع در جوجه است که احتمالاً به واسطه ی اثرات آرام بخشی این گیاه است.